Σύνταξη: Ιλιάνα Κουλαφέτη / Φωτογραφίες: Χρήστος Μιχάλαρος
Είχαμε ήδη σηκωθεί από το τραπέζι, που η κυρία Βιολάντα είχε φροντίσει να μετατρέψει σε μικρασιατική μυσταγωγία, κάπου στη Λάρνακα, όταν στο τραπέζι έπεσε το παράπονό μας: «ψάξαμε να βρούμε Μικρασιάτες αιωνόβιους, που η χρονολογία γέννησής τους να συνέπεσε, έστω, με το γεγονός. Θέλουμε ανθρώπους πρώτης γενιάς, κι ας μην θυμούνται το γεγονός. Όμως δεν βρήκαμε». Η κυρία Βιολάντα, έχοντας εύχαιρες τις λύσεις στα προβλήματα, καθώς μας σέρβιρε για πολλοστή φορά τα όλο νοστιμιά μικρασιατικά μπουρέκια που ετοίμασε, απάντησε με φυσικότητα «φάτε και αυτό και ακόμα ένα, και πάμε να γνωρίσετε την κυρία Σουλτάνα, που είναι Αρμένισσα της Μικρασίας και είναι 100 χρονών! Και θα χαρεί να σας δει, ω, πόσο θα χαρεί, θα δείτε».
Η αντίδρασή μας άμεση, βέβαια, έπρεπε να τελειώσουμε και τα μπουρέκια, δεν σηκώνεσαι και τόσο εύκολα από ένα μικρασιάτικο τραπέζι. Μαζέψαμε πώς και πώς τα διάφορά μας και μεταφερθήκαμε στο σπίτι της κυράς Σουλτάνας, που ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας μας δεν μας περίμενε, μα δεν μας αρνήθηκε.
Καθόταν σε μία καρέκλα κοιτάζοντας από το παράθυρο, ποιος ξέρει ποιες να ήταν οι σκέψεις της και τι θέλαμε εμείς, οι ακάλεστοι, αυτό το μεσημέρι από την ίδια. Όμως η κυρία Σουλτάνα, παρά την ηλικία της και το άγνωστο του προσώπου μας, χαμογέλασε στην όψη μας. Και ας μην μας ήξερε και ας μην μας περίμενε: η ικανότητα της φιλοξενίας, ή μάλλον, η φυσική και συνεπακόλουθη αυτή πράξη φιλοξενίας, μάλλον έρχεται με το DNA της Μικρασίας.
Δεν θέλαμε να ενοχλήσουμε πολύ, για αυτό ζητήσαμε, αν υπάρχει κάποιο κειμήλιο της εποχής.
Τα δίδυμα βραχιόλια βγήκαν από το ντουλάπι. Τα έφερε η κόρη της Ευριδίκη, που συνέβαλε σε όλη τη διαδικασία με εγκαρδιότητα, και μας τα έδειξε, ως ένα σημαντικό κειμήλιο που ήρθε μαζί από τη Μικρά Ασία μετά την Καταστροφή. Ήταν υπέροχα. Χρυσά, ολόχρυσα, 24 καρατίων. Τα έφερε μαζί της η μητέρα της Σουλτάνας, Λούσι Εκιζλεριάν, Αρμένισσα στην καταγωγή.
Μετά τον ξεριζωμό, μετέβησαν οικογενειακώς και με το πρώτο παιδί, μόλις δύο ετών, στη Συρία κι έπειτα στη Λάρνακα με μαούνες, όπως έλεγαν τότε τις μεγάλες βάρκες, όπου γεννήθηκαν και τα υπόλοιπα παιδιά, σύνολο πέντε. Τα συγκεκριμένα βραχιόλια είναι τα τελευταία από μια σειρά άλλων, τα οποία μαζί με άλλα χρυσαφικά πωλήθηκαν τα πρώτα χρόνια μετά την Καταστροφή για να μπορέσει η οικογένεια να επιβιώσει.
Η Σουλτάνα τα φορούσε σε κάθε ευκαιρία, σε γάμους, συνάξεις, γιορτές. Η ίδια δεν πήγε ποτέ της στην πατρώα γη. Όταν τη συναντήσαμε και της φέραμε να φορέσει τα δίδυμα βραχιόλια, αντέδρασε λες και κρατούσε κάτι πολύτιμο από το παρελθόν.
Κι όντως κρατούσε ένα κομμάτι μνήμης.
Ταυτότητα έκθεσης
Εγκαίνια: Κυριακή, 13 Νοεμβρίου, 18:00, Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου
Συντελεστές: People of Cyprus | Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου
Επιμέλεια: Ιλιάνα Κουλαφέτη – Χρήστος Μιχάλαρος
Μουσική εγκαινίων: Βερόνικα Αλωνεύτου
Διάρκεια: 10 Νοεμβρίου-8 Δεκεμβρίου 2022
Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Κυριακή | 10:00-19:00
Χώρος: Πολιτιστικό Ίδρυμα Τράπεζας Κύπρου, Φανερωμένης 86-90, 1011
Λευκωσία (Μουσείο Γεώργιου και Νεφέλης Τζιάπρα Πιερίδη)
Χορηγός: Lemon Park
©People of Cyprus | www.peopleofcyprus.cy
Instagram: @people.of.cyprus
Facebook: People of Cyprus
